สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเริ่มงานพัฒนาของพระองค์เองด้วยการพัฒนาเด็กและเยาวชนที่อยู่ในท้องถิ่นทุรกันดาร โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ทุกคนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มีโอกาสได้รับความรู้และฝึกฝนตนเอง สามารถพัฒนาตนเองให้เข้มแข็งและพึ่งตนเองได้ พร้อมที่จะเผชิญกับสถานการณ์ต่างๆ ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว อันเป็นแนวทางสู่ความมั่นคงและความยั่งยืนของการพัฒนา ตามแนวพระราชดำริ “เศรษฐกิจพอเพียง” ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ซึ่งโรงเรียนในโครงการพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เป็นโรงเรียนในโครงการพัฒนาเด็กและเยาวชนที่อยู่ในท้องถิ่นทุรกันดารที่นำแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่ปฏิบัติโดยนำไปใช้ในการจัดการเรียนรู้ผ่านการดำเนินงานโครงการหลักที่สำคัญ ได้แก่ โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน โครงการส่งเสริมสหกรณ์ โครงการฝึกอาชีพ และโครงการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งโครงการดังกล่าวได้เน้นให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติให้เกิดการเรียนรู้ และมีทักษะที่จำเป็นในการดำรงชีวิต นำไปสู่การปลูกฝังให้เกิดคุณลักษณะที่สำคัญ คือ ความขยัน อดทนอดออม ซื่อสัตย์ มีจิตใจเอื้อเฟื้อ และมีทักษะในการทำงาน การคิดวิเคราะห์ การแก้ปัญหาและการทำงานร่วมกับคนอื่น เมื่อโรงเรียนเข้มแข็งดีแล้ว ทรงมีพระราชประสงค์ที่จะให้โรงเรียนได้ขยายผลการดำเนินงานไปยังชุมชนโดยรอบโรงเรียน ดังพระราชดำรัส สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานแก่คณะผู้ปฏิบัติงานโครงการตามพระราชดำริ ณ ศาลาดุสิตาลัย สวนจิตรลดา กรุงเทพมหานคร, 2557